Gmina Wilno wraz ze swoim partnerem AB Vilniaus šilumos tinklai podpisała umowę z Centralną Agencją Zarządzania Projektami na produkcję zielonego wodoru do wykorzystania w transporcie publicznym. Wartość projektu wynosi 8 mln euro. 70% projektu (5,6 mln EUR) jest finansowane przez Ministerstwo Energii z unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, podczas gdy pozostałe 2,4 mln euro pochodzi z budżetu gminy.
Stolica testuje również obecnie napędzane wodorem autobusy Caetano produkowane w Portugalii.
-Wodór jest sercem całej zielonej transformacji: będzie jednym z głównych paliw dla transportu ciężkiego, lotnictwa i żeglugi, a także kluczem do dekarbonizacji przemysłu, zrównoważenia sieci i generowania energii elektrycznej w przypadku braku energii słonecznej i wiatrowej. Wodór będzie coraz bardziej potrzebny i już teraz finansujemy jego produkcję na Litwie. Musimy wykorzystać światową transformację energetyczną i możliwości, jakie oferuje wodór, aby uczynić Litwę niezależną energetycznie i neutralną dla klimatu gospodarką. Jako minister energetyki i jako mieszkaniec Wilna cieszę się, że władze stolicy odpowiedziały na zaproszenie Ministerstwa Energetyki do wdrożenia technologii wodorowej w praktyce i mam nadzieję, że inne litewskie miasta pójdą w ich ślady – mówi minister energetyki Dainius Kreivys.
Według niego Litwa ma niezbędne możliwości do zorganizowania produkcji, magazynowania, przesyłu i eksportu wodoru: najnowsze badania transformacji energetycznej pokazują, że Litwa może produkować około 130 000 ton czystego wodoru do 2030 roku.
-Od dawna uważamy zielony wodór za paliwo przyszłości, ale dzięki współpracy miast, instytucji krajowych i unijnych, technologia ta staje się rzeczywistością: za zgodą Rady Miasta Wilna podpisaliśmy umowę na sfinansowanie fabryki wodoru. Wilno będzie pierwszym miastem na Litwie produkującym wodór metodą elektrolizy. Na późniejszych etapach projektu zaplanowaliśmy również instalację przystanku wodorowego i zakup autobusów wodorowych. Aby ich integracja z całym systemem transportu publicznego przebiegła jak najsprawniej, już dziś rozpoczynamy jazdy testowe, sprawdzając, gdzie będą one najbardziej przydatne – mówi burmistrz Wilna Valdas Benkunskas.
Produkcja ekologicznego wodoru rozpocznie się w 2025 r. na terenie wileńskiej sieci ciepłowniczej przy ulicy Elektrinės 2. Wydajność nowych zakładów produkcji wodoru pozwoli na produkcję wodoru dla 40 autobusów (w oparciu o długość ich średnich tras). Do produkcji zielonego wodoru wykorzystywana będzie energia elektryczna z odnawialnych źródeł energii (OZE), a dokładniej z własnej fabryki biopaliwa E2 oraz energii słonecznej i wiatrowej wytwarzanej w sieci.
W Wilnie produkowanych będzie 1 140 000 m3 zielonego wodoru rocznie. Ciepło odpadowe z procesu produkcji wodoru będzie dostarczane do systemu ciepłowniczego Wilna.
Zbudowany zostanie również magazyn gazu, który pomieści do 19 000 m3 wodoru. Zapewni to wystarczające zasoby wodoru. W Justiniškės zostanie zainstalowana publicznie dostępna stacja wodorowa z punktami tankowania wodoru. Dzięki temu pojazdy inne niż transport publiczny będą mogły zatankować wodór, gdy zajdzie taka potrzeba.
-Zielony wodór może być wykorzystywany nie tylko w transporcie publicznym, ale także do równoważenia produkcji energii elektrycznej: wraz z rozprzestrzenianiem się farm słonecznych i wiatrowych, duża ilość energii elektrycznej może być wytwarzana w tym samym czasie, tworząc nadwyżkę energii elektrycznej i obniżając ceny energii. Z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju, energia ta może być wykorzystywana do produkcji zielonego wodoru i przechowywania go w magazynie – powiedział Gerimantas Bakanas, dyrektor generalny Vilnius Heat Networks.
W ciągu najbliższego miesiąca Vilnius Heat Networks ogłosi konsultacje rynkowe, a następnie przetarg publiczny na realizację projektu. Oczekuje się, że wszystkie elementy realizacji projektu zostaną zlecone jednemu dostawcy.
Testowany autobus napędzany wodorem
Ekologiczny wodór produkowany w Wilnie ma być wykorzystywany w transporcie publicznym. Wileński Transport Publiczny (VVT) będzie starał się skorzystać z unijnego instrumentu postępu regionalnego “Promowanie zrównoważonej mobilności miejskiej”, aby częściowo sfinansować 16 autobusów napędzanych wodorem.
-W naszej strategii postawiliśmy sobie za cel stanie się firmą neutralną dla klimatu do 2030 r. i dlatego zaczynamy aktywnie odnawiać nasze pojazdy. Planujemy w pełni odnowić wszystkie 159 trolejbusów do 2025 r., a w przyszłym roku ogłosimy przetarg na co najmniej 30 autobusów elektrycznych i 16 wodorowych. Do 2030 r. flota VVT będzie liczyła ponad 500 odnowionych pojazdów o średnim wieku 6 lat – mówi dyrektor generalny VVT Darius Aleknavičius.
D. Aleknavičius zauważa, że Wilno podejmuje ważny krok w celu zapewnienia produkcji nowego rodzaju paliwa. Dla porównania, rozwój autobusów elektrycznych oznacza również bardzo rozbudowaną sieć stacji ładowania i obciążenie sieci elektrycznej, podczas gdy integracja autobusów wodorowych z systemem transportu publicznego stolicy umożliwi dłuższe trasy i przyczyni się do zrównoważenia sieci elektrycznej.
Autobusy wodorowe byłyby szczególnie przydatne na długich trasach o długości 250 km lub więcej dziennie. Autobusy elektryczne mogą pokonywać krótsze dystanse, a ich ładowanie trwa dłużej niż w przypadku testowanego autobusu wodorowego, co powinno zająć tylko 9 minut.
Autobusy wodorowe są obecnie testowane w stolicy, z autobusem wodorowym Caetano H2 City Gold na trasach 10 i 30. Autobus wodorowy jest testowany przez kierowców VVT. Będą oni testować zwrotność, komfort kierowcy, ergonomię i inne właściwości jezdne autobusu w rzeczywistych warunkach. Określone zostanie dokładne zużycie wodoru i energii elektrycznej na kilometr jazdy miejskiej. Przetestowane zostaną również mobilne zbiorniki do tankowania – prędkość napełniania i wydajność. To, kiedy i jakie autobusy wodorowe pojawią się na ulicach Wilna, zależeć będzie od wyników unijnego planowania inwestycyjnego i zamówień publicznych.
Źródło zdjęcia i informacji: enmin.lrv.lt
