Polska wkracza na ścieżkę transformacji energetycznej z wprowadzeniem nowego Prawa Wodorowego. Z myślą o zapewnieniu konkurencyjności przemysłu oraz dążeniu do neutralności klimatycznej, wodór ma stać się kluczowym nośnikiem energii, zastępując emisyjne paliwa. Nowa ustawa przyspieszy rozwój gospodarki wodorowej, której szacowana wartość dodana może wynieść nawet 870 mln EUR do 2040 roku. Wprowadzenie tej ustawy jest również realizacją jednego z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy (KPO).
Cele projektu oraz potrzeba rozwiązań planowanych w projekcie ustawy
W lipcu 2020 r. Komisja Europejska opublikowała Strategię w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu, która wyznacza strategiczne ramy wdrażania europejskiej gospodarki wodorowej. W odpowiedzi na ogłoszone plany Ministerstwo Klimatu i Środowiska podjęło prace mające na celu wdrożenie polskiej gałęzi gospodarki wodorowej. W dniu 2 listopada 2021 r. Rada Ministrów przyjęła Polską Strategię Wodorową do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 (PSW). Dokument wyznacza strategiczne ramy wdrażania gospodarki wodorowej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania niskoemisyjnego i odnawialnego wodoru w energetyce, ciepłownictwie, transporcie oraz przemyśle. PSW określa sześć celów:
- Wdrożenie technologii wodorowych w energetyce i ciepłownictwie;
- Wykorzystanie wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie;
- Wsparcie dekarbonizacji przemysłu;
- Produkcja wodoru w nowych instalacjach;
- Sprawny i bezpieczny przesył, dystrybucja i magazynowanie wodoru;
- Stworzenie stabilnego otoczenia regulacyjnego.
Do najistotniejszych działań planowanych przez rząd w celu realizacji PSW należy stworzenie stabilnego otoczenia regulacyjnego, ponieważ obowiązujące przepisy prawa krajowego nie odpowiadają potrzebom związanym ze skutecznym wdrażaniem założeń PSW oraz nie są adekwatne do planów dynamicznego rozwoju całego sektora wodoru. Istotny wpływ na kształt polskich regulacji będzie miała unijna legislacja w obszarze wodoru, a w sposób szczególny przedstawiony pierwszy raz w grudniu 2021 r. przez Komisję Europejską pakiet rozwiązań (zwany umownie „nowym pakietem gazowym” lub „rewizją III pakietu gazowego”) mających na celu dekarbonizację rynku gazu UE przez ułatwienie wykorzystania odnawialnych i niskoemisyjnych gazów, w tym wodoru, celem zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kontynentu. Do momentu wejścia w życie przepisów wspomnianej rewizji niezbędne jest stworzenie regulacji prawnych dla funkcjonowania rynku wodoru na poziomie krajowym.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (dalej jako: projekt ustawy) umożliwia realizację celu 6. „Stworzenie stabilnego otoczenia regulacyjnego” PSW. Nowelizacja Prawa energetycznego stanowi część pakietu legislacyjnego zwanego Konstytucją dla wodoru, którego głównym celem jest stworzenie ram regulacyjnych funkcjonowania rynku wodoru w Polsce. Zawarte w nim przekrojowe zmiany zakładają m.in.:
- wprowadzenie siatki pojęć w Prawie energetycznym koniecznych do rozwoju i funkcjonowania rynku wodoru w Polsce,
- uregulowanie zasad reglamentacji działalności związanej z wodorem,
- zaprojektowanie zasad funkcjonowania systemu dedykowanego dla wodoru – sieci wodorowych,
- uwzględnienie międzysektorowych możliwości wykorzystania wodoru,
- propozycję uproszczeń dla podmiotów inwestujących w rozwój systemu wodorowego.
Powyższe zmiany skutkować będą stabilnością prawa dla podmiotów z sektora publicznego i prywatnego operujących w obszarze wodoru oraz przyczynią się do pełnego wykorzystania potencjału tego nośnika energii. Kluczowym zamiarem wprowadzenia niniejszych zmian jest także uproszczenie obowiązujących przepisów oraz zmniejszenie obowiązków proceduralnych, tak aby wypracowane rozwiązania prawne były adekwatne dla dynamicznego rozwoju całego sektora.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu: MKiŚ
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu: Krzysztof Bolesta, Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM: MKiŚ
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM: II kwartał 2024 r.
Korzyści i cele:
- Dekarbonizacja gospodarki: Wodór odegra kluczową rolę w procesie dochodzenia do neutralności klimatycznej, szczególnie w sektorach trudno elektryfikowalnych, takich jak przemysł chemiczny, petrochemiczny, cementownie i transport ciężki.
- Ograniczenie ryzyka inwestycyjnego: Jasne i precyzyjne regulacje zachęcą do inwestycji w sektor wodorowy.
- Realizacja celów UE: Zastępowanie wodoru pozyskiwanego z paliw kopalnych wodorem odnawialnym lub niskoemisyjnym przyczyni się do osiągnięcia celów klimatycznych UE.
Implementacja Prawa Wodorowego jest strategicznym krokiem w kierunku nowoczesnej, zrównoważonej gospodarki energetycznej. Projekt ustawy, zgodnie z założeniami aktualizacji KPO, powinien wejść w życie w czwartym kwartale 2024 roku, otwierając nowy rozdział w polskim sektorze energetycznym.
Szczegóły: Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw
Źródło: MKIŚ
