Komisja Europejska zatwierdziła dwa programy pomocy państwa na wsparcie produkcji odnawialnego wodoru: austriacki o wartości 400 mln euro oraz litewski o wartości 36 mln euro. Programy będą realizowane za pośrednictwem narzędzia „Auctions-as-a-Service” Europejskiego Banku Wodorowego w ramach aukcji, która zakończy się w 2025 roku.
Zatwierdzone programy mają na celu wsparcie produkcji do 112 000 ton odnawialnego wodoru w Austrii i 13 000 ton na Litwie. Pozwoli to uniknąć emisji odpowiednio do 536 000 i 61 000 ton CO₂. Inicjatywy te przyczynią się do:
- Realizacji celów zawartych w Umowie na rzecz Czystego Przemysłu (Clean Industrial Deal)
- Przyspieszenia dekarbonizacji przemysłu UE
- Realizacji założeń planu REPowerEU dotyczącego zmniejszenia zależności od rosyjskich paliw kopalnych
- Wdrażania Strategii Wodorowej UE
Mechanizm wsparcia
Pomoc będzie przyznawana w ramach konkurencyjnego procesu przetargowego, który zakończy się w pierwszym kwartale 2025 roku. Proces będzie nadzorowany przez Europejską Agencję Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA), która będzie otrzymywać, oceniać i klasyfikować oferty projektów ze wszystkich państw członkowskich.
Wsparcie będzie dostępne dla firm planujących budowę nowych elektrolizerów w Austrii i na Litwie i przyjmie formę bezpośredniej dotacji za każdy kilogram wyprodukowanego odnawialnego wodoru. Pomoc będzie przyznawana na maksymalny okres dziesięciu lat.
Beneficjenci będą musieli udowodnić zgodność z kryteriami UE dotyczącymi produkcji paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego (RFNBO), w tym przyczyniać się do wdrażania lub finansowania dodatkowej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych niezbędnej do produkcji wspieranego wodoru.
Ocena Komisji
Komisja oceniła programy w świetle unijnych zasad pomocy państwa i uznała, że:
- Programy są niezbędne i odpowiednie dla ułatwienia produkcji odnawialnego wodoru
- Programy mają efekt zachęty, ponieważ beneficjenci nie podejmowaliby odpowiednich inwestycji bez wsparcia publicznego
- Austria i Litwa wprowadziły wystarczające zabezpieczenia, aby zapewnić ograniczony wpływ programów na konkurencję i handel w UE
- Pomoc przyniesie pozytywne efekty, w szczególności dla środowiska, zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem
Kontekst
18 listopada 2024 roku Austria i Litwa ogłosiły swój udział w programie „Auctions-as-a-Service” Europejskiego Banku Wodorowego w drugiej aukcji 2024/2025.
Europejski Bank Wodorowy to inicjatywa mająca na celu ułatwienie produkcji i importu odnawialnego wodoru w Europie. Jej celem jest wypełnienie luki inwestycyjnej i połączenie przyszłej podaży odnawialnego wodoru z konsumentami, aby osiągnąć zakładany cel 20 milionów ton do 2030 roku.
Programy te są częścią szerszego trendu w UE – w kwietniu 2024 roku Komisja zatwierdziła podobny program niemiecki wspierający inwestycje w produkcję odnawialnego wodoru w ramach pilotażowej aukcji Europejskiego Banku Wodorowego.
